Chọn ngành và nghề mới: Cần lưu ý gì khi “DẤN THÂN”

“Luôn có những phương án thay thế trong lựa chọn nghề nghiệp của các bạn. Khi bạn đã chuẩn bị đủ các điều kiện cần thì cơ hội nghề nghiệp ở nhiều vị trí khác nhau sẽ luôn rộng mở, chờ đón bạn thử sức”

Thế hệ Z – những người trẻ sinh sau năm 1997, lớn lên trong thời đại công nghệ và mạng xã hội – thường gắn liền với hai từ khóa nổi bật: “Sáng tạo” & “Mới mẻ”.

Điều này thể hiện rõ nét trên thị trường lao động những năm gần đây, qua xu hướng lựa chọn ngành học mới và sự xuất hiện của nhiều công việc mới đầy triển vọng.

Nhiều nghề mới “định hình” thị trường lao động hiện đại

Trong đời sống hiện nay, chúng ta bắt đầu làm quen với sự phổ biến và tầm ảnh hưởng ngày càng mạnh mẽ của nhiều nghề mới, đặc biệt là những nghề liên quan đến sáng tạo cá nhân và các mạng xã hội.

Đặc điểm chung của những công việc này là khó xác định chính xác chuyên ngành được đào tạo, bởi trong mỗi công việc là sự giao thoa của nhiều lĩnh vực phát triển mạnh mẽ hiện nay. Chọn làm những công việc mới mẻ này nghĩa là bạn đã tiên phong phá vỡ lối suy nghĩ truyền thống, rằng “học một ngành ra chỉ làm được một nghề nhất định”. Tuy nhiên, một nền tảng cơ bản – về cả yếu tố lẫn kiến thức được đào tạo – vẫn là điều kiện không thể thiếu để bạn có thể tự tin lựa chọn và thành công với những nghề nghiệp mới mẻ, góp phần định hình thị trường lao động hiện tại. Vì “may mắn là khi sự chuẩn bị gặp cơ hội” (Seneca).

Làm sao để bắt kịp xu thế nghề nghiệp mới?

Xác định tính chất nghề nghiệp, đối chiếu với năng lực cá nhân vẫn là bước đầu tiên khi bạn yêu thích bất kỳ một nghề nào. Chẳng hạn trong những nghề được nêu ra trên đây, công việc Content Creator hay Youtuber sẽ cần nhiều khả năng sáng tạo, Streamer cần khả năng biểu diễn và trò chuyện một cách thu hút, Wedding Planner cần sự sáng tạo và tổ chức tốt, … Bên cạnh những yêu cầu tố chất đặc thù, bạn cũng cần chuẩn bị những yếu tố như sau:

• Nền tảng chuyên môn vững: Dù với công việc nào, bạn vân cần có am hiểu sâu sắc về một chuyên ngành nhất định.
• Khả năng nắm bắt xu hướng, am hiểu nhu cầu thị trường và khả năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.
• Kỹ năng mềm (giao tiếp, tìm kiếm & tổng hợp thông tin, thuyết trình & phản biện, ngoại ngữ, …) thành thạo.
• Hiểu biết rộng, kiến thức xã hội tốt và luôn sẵn sàng học hỏi.

Tuy không một ngành học nào có thể đảm bảo bạn sẽ làm tốt một nghề, đặc biệt là với những nghề mới, nhưng vẫn có những ngành học với nhiều yếu tố liên quan mà bạn có thể lựa chọn. Như với các công việc liên quan đến sáng tạo trên các nền tảng mạng xã hội, bạn có thể chọn nhóm ngành Truyền thông – Marketing – Quảng cáo; với các công việc như Wedding Planner hoặc rổ chức sự kiện, bạn có thể chọn các ngành Truyền thông, Quan hệ công chúng hoặc Du lịch – Nhà hàng – Khách sạn, … Một hướng đi khác là vận dụng kiến thức chuyên môn vào công việc mới. Chẳng hạn nếu bạn học về Quản trị nhà hàng & nghệ thuậ âm thực, bạn có thể tìm hiểu thêm về kỹ thuật sản xuất video để trở thành một Youtuber trong lĩnh vực ẩm thực.

Chuẩn bị chu đáo, đầu tư nghiêm túc – “bí kíp” để thành công với ngành & nghề mới

Chọn học ngành “hiếm”, ngành mới hay chọn làm những công việc mới đều cần sự chuẩn bị chu đáo và đầu tư nghiêm túc. Một số bạn trẻ muốn lựa chọn những ngành học mới, làm những công việc mới nhưng còn e sợ không thành công. Các bạn thường xuyên băn khoăn “Học ngành Tâm lý học, học ngành Truyền thông đa phương tiện, học AI (Trí tuệ nhân tạo),… có sợ thất nghiệp không ạ?”, “Em muốn học ngành này nhưng ba mẹ sợ không có việc làm?”,…

Những gì mới mẻ, mang đến nhiều cơ hội thường đi kèm với rủi ro khó tránh. Tuy nhiên, như đã chia sẻ trên đây, quyết tâm dấn thân lựa chọn những con đường mới (hay con đường không nhiều người đi) đều đòi hỏi các bạn phải đạt được nhiều điều kiện về tố chất lẫn kiến thức – nghĩa là phải chuẩn bị chu đáo, đầu tư nghiêm túc cho lựa chọn của mình. Luôn có những phương án thay thế trong lựa chọn nghề nghiệp của các bạn. Khi bạn đã chuẩn bị đủ các điều kiện cần thì cơ hội nghề nghiệp ở nhiều vị trí khác nhau sẽ luôn rộng mở, chờ đón bạn thử sức – có thể là nghề mới, cũng có thể là nghề không mới nhưng đãi ngộ tương xưng vói sự xuất sắc của bạn. Thế thì còn chần chờ gì nữa mà không nỗ lực hết mình để thỏa sức sáng tạo, dấn thân và khẳng địn bản thân.